Qadınlarda cinsi infeksiyaların növləri, əlamətləri və müalicəsi haqqında sizlərə ətraflı məlumat vermək istədik. Bir çox hallarda xanımlar cinsi infeksiyaların mövcudluğundan xəbərsiz olurlar.
Vaginal kandidoz nədir?
Vaginal kandidoz – infeksiyaları adətən ən çox xanımlarda rast gəlinən xəstəlik sırasındadır. Buna bağlı olaraq qadınların 80%-i bu xəstəliyə həyatları boyunca ən azı bir dəfədə olsa da yoluxurlar.
Vaginal kandidoz necə yoluxur?
Vaginal kandidoz adətən qadınlarda xaricdən keçməz. Bu xəstelik qadının öz orqanizmində normal vəziyyətdə də var olan göbələk hüceyrələri fərqli səbəblərdən bədən dirənci az olduğu zaman aktiv hala keçən vaginit yəni vagina infeksiyasına səbəb olur.
Nadir olsa da, vaginal kandidoz infeksiyasının cinsi yolla keçməsi mümkündür. Ortaq işlədilən əşyalardan, dəniz, ayaqyolu və hovuzdan azda olsa keçə bilir. Antibiotikdən istifadə yada stresə bağlı olaraq bədən dirəncində olan düşüş səbəbi ilə xəstəlik yaranır.
Vaginal kandidoz əlamətləri nələrdir?
İnfeksiyalarda ən geniş yayılmış olan əlamət vaginal qaşıntıdır. Temperatur artdıqca qaşıntı çoxalır və vaginada yanmalar meydana gəlir. Sidiyə gedərkən qaşınan hissələrdə yanma olur və çox tez bir zamanda qızartılar meydana gəlir. Qadınlarda ağrıya səbəb olduğu üçün disparoni yaranır yəni ağrı yarandığı istəməzlər. Xanımlarda fərqli tipdə vaginal axıntılar olur.
Bəziləri qoxusuz, kəsmiyəbənzər formada və ağ rəngdə olması, südə bənzər və ya çox sulu vaginal axıntının olmasıdır. Bu vəziyyətə mikst infeksiya deyilir və digəri trixamonus qoşulur bu prosesə.
Vaginal axıntıya bağlı qadınlarda meydana gələn qaşıntı qaşıdıqda vaginal hissədə dərinin soyulmasına və ya kiçik yırtıqlar səbəbi ilə qanama müşahidə olunur.
Necə müəyyən olunur?
Vaginal kandidoz adətən ginekoloji baxış və vaginal kültür zamanı müəyyən olunur.
Göbələyin çoxalmasına nələr səbəb olur?
1) Sintetik iç geyimlər.
2) Hamiləlikdən qorunmaq üçün istifadə edilən dərmanlar.
3) Mədə-bağırsaq sisteminin pozğunluğu.
4) Pedlərdən istifadə.
5) Genital nahiyəyə istifadə olunan ətirlər, genital nahiyyəyə istifadə olunan duş.
6) Uşaqlıq boynunda yaranan yaralar.
7) Hamiləlik və artıq çəki.
8) Çoxnövlü antibiotiklərdən istifadə.
Müalicəsi bəzən çox asan bəzən isə çox çətin olur. Xanımların bir qismi 5% digər qismi 25% xroniki hala keçir və yenidən proqresivləşir. Vaginal axıntı və infeksiyalar qadınların demək olar ki bütün həyatları boyunca axıntı, qaşıntı, qoxu ilə karakterizə olunur.
Bu problem ən çox qadınlarda müşahidə olunur və çox vaxt həkimə müayinə olunmadan öncə reseptsiz satılan dərmanlarla və ya alternativ metodlardan istifadə edirlər.
Ən çox rast gəlinən vaginal kandidoz növləri:
1. Bakterial vaginoz.
2. Trixomaniaz.
3. Göbələk.
Bəzi anaerobik mikroorqanizmlərin çoxalması və vaginal floranın pozulması ilə yaranır. Servisit (uşaqlıq boynu iltihabı) da vaginal axıntıya səbəb olur. Bu əlamətləri dəyərləndirmək üçün diqqətli anamnez müayinə və labaratoriya testlərindən istifade olunur. Burada cinsi əlaqə, menstrual tsikl, vaginal təmizlik, vaginal duşlardan istifadə edilir və istifadə etdiyi dərman müalicəsi.
Bakterial Vaginoz – normal olaraq vaginada müşahidə olunan laktobasillərin yerini yüksək konsantrasyona anaerobik bakteriaların G vaginalis ,Ureplazma Mikoplazma kimi bakteriyaların olmasıdır. Bakterial vaginoz çox pis qoxu və axıntıya səbəb ola bilir.
Bəzi qadınlarda şikayətler olmaya bilər. Çox sayda qadın və kişi partnyorların olması, vaginal duş qandom istifadə edilməsi və vaginal laktobasilərin yoxluğudur. Heç cinsi həyatı olmayan xanımlarda da müşahidə edilə bilər.
Cinsi yolla keçən bədənin müəyyən toxumalarında yerləşən ancaq əsas təsiri immun sistemi üzərində göstərən bir virusdur. Dünyada 37 milyon insan HİV virusu dalıyor 60 antiretroviral müalicə olur, 49,6 cinsi yolla 71% heteroseksual cinsi əlaqə.
Əlamətləri
- 2-4 həftə davam edən temperatur
- boğaz ağrısı, baş ağrısı
- Qripə bənzər şikayətlər,
- Limfalarda böyümə
- Avuc və ayaq dabanlarında 5-10 mm qabartı qızartı dermatit.
- Ağızda, yemək borusunda ve genital orqanlarda yaralar
- Əzələ ağrısı
- Bulantı, qusma
- Xəstə 7-10 kq çəki itirir.
Herpes Tip 2
Vaginal divarı bütünlüklə ağ bir axıntı əhatə edir. Mikroskopik müayinəde cluc (ipucu) hüceyrələrin görülməsi. Trixomanus T-Vaginalis adlanan bir parazitin səbəb olduğu bir infeksiyadır, bəzi qadınlarda pis qoxu sarı yaşıl və vulvada yanma hissi olur.
Yeni və ya çoxlu partnyoru olan cinsi yolla keçən infeksiyası olan intravenoz dərman istifadə olunur. Miko-Ureplazma qadın və kişilərdə sidik yolu infeksiyalarına səbəb olur.
Pelvik inflamatur xəstəlik adlanır (PİX). Qadınlarda boruları zədələyir. Hər bir xəstəliyin öz müalicə metodu vardır. Qacı zədəyə səbəb olaraq sonsuzluğa səbəb olur.
Qardnerella nədir?
Qardnerella uşaqlıq yolunda oksigensiz şəraitdə yaranan bir tip mikroorqanizm olub qadınlarda pis qoxulu vaginal axıntıya səbəb olur.
Əlamətləri:
Axıntı çirkli ağ görünüşdə və xarab olmuş balıq iyinə bənzər qoxu olur. Cinsi yolla keçən xəstəlikdir və vaginanın florasını pozur. Bu iy menstruasiya və cinsi əlaqə zamanı artmaqdadır və öyrəşdikləri üçün bu iyi hiss etməyə bilər, ancaq ətraf hiss edər. Axıntı miqdarı dəyişkəndir. Qaşıntı, yanma və disparoni Whiff testi vasitəsi ilə aşkarlanır.
Qardnerella adlı bakteriya və digər bakteriyaların da yaranması fonunda infeksiyalar daha da pisləşir.
Bəs süd verən qadınlarda infeksiyalar olurmu?
Bəli olur, sadəcə onlarda çox nadirən əlamət verir, adətən əlamətsiz olur. Sonsuzluğa səbəb olar, çünki spermanın sayına və hərəkətinə təsir edər. Mikoplazma, ureplazma immun sistemi zəif olan qadınlarda, kişilərdə və yenidoğanlarda çox sıx rast gəlinən xəstəlikdir.
Şikayətlər:
1) Vaginla axıntı
2) Qasıq ağrısı
3) Sonsuzluq
4) Təkrarlanan düşüklər və ya vaxtından əvvəl doğumlar
5) Sidikdə yaranan və təkrarlanan infeksiyalar olar.
Diaqnoz:
Ginekoloji müayinə əsnasında vaginal axıntı, qasıq ağrısı, sonsuzluq, təkrarlanan düşüklər. Qanareyadan sonra ən sıx uretrit yaradan cinsi yolla keçən xəstəlik olduğu unudulmamalıdır.
Xlamidiya infeksiyası
Xlamidya həm qadın həm kişilərdə genital infeksiyalara səbəb olur. Dünyada ildə 100 mln-dan çox insan yoluxur. Xlamidya qadınlarda ən çox uşaqlıq boynunda yerləşir, yayılaraq uşaqlıq, borular və yumurtalıqlarda infeksiyalara səbəb olur.
Xlamidya sadəcə cinsi yolla keçir. Tüpürcək və ya qan yolu ilə keçməz. Adətən şikayət verməz mikoplazma, ureplazma kimi asemptomatik ginekoloji müayinədə alınan kültürlərdə təsadüfən aşkar edilir. 35 yaşın üzərində daha çox təsadüf edilir. Qalıcı zədə verməməyi üçün vaxtında aşkar edilməlidir. Olduqca tez keçən xəstəlikdir.
Əlamətləri:
1) Cuzi sarımtıl vaginal axıntı.
2) Sidiyə gedərkən yanma
3) Tez- tez sidiyə getmə
4) Vaginal nahiyədə yanma və qaşınma qızarıqlıq, şişkinlik.
5) Xarici genital orqanda meydana gələn yaralar.
6) Cinsi əlaqə zamanı ağrı
7) Cinsi əlaqə əsnasında qanama
Xlamidya sonsuzluğa səbəb ola biləcək, pelvik iltihab adı verilən kompleks xəstəlik yaradır. Adezyonlar ( yapışıqlıqlar ) əmələ gətirir. Hamilələrdə düşüklərə və vaxtından əvvəl doğumlara səbəb olur. Müalicə edilməzsə uşaqlarda trahom (arpacıq) adlandırılan korluğa səbəb ola bilər. Digər əlaməti isə qızdırmadır. Qorunmaq üçün vaginal duşdan istifadə etməmək lazımdır.
Qonoreya
Qonoreya cinsi yolla keçən xəstəlikdir, genital orqan və düz bağırsağın infeksiyalarına səbəb olur. 15-24 yaş ən çox yayılmış yaşdır.
Əlamətləri:
1) Sidiyə gedərkən yanma
2) Sidik qaçırtma
3) Ağ, sarı, yaşımtıl axıntı
4) Lax yumurta iyi gələ bilər, lakin asimptomatik ( əlamətsiz) keçə də bilər.
5) Menstruasiya arası qanamaya səbəb olar.
Əgər düz bağırsağa yerləşərsə:. Axıntı, qaşıntı, düz bağırsaqda qanama, ağrılı defekasiya aktı.
Müalicə olunmazsa: borunun zədələnməsi, uşaqlıqdan kənar hamiləlik, sonsuzluq, daimi kiçik çanaqda və qarında ağrı.
Qonoreya HİV ( AİDS)- insan immun sistemi yetməzliyi virusu deməkdir.